جامعه شناسی ماکس وبر
نویسنده:
ژولین فروند
مترجم:
عبدالحسین نیک گهر
امتیاز دهید
وبر در میان جامعه شناسان چهره ای شناخته شده است و یکی از نظریه پردازان مطرح کلاسیک علوم اجتماعی است. جامعه شناسی ماکس وبر عنوانی کتابی است که در آن، طی چهار فصل به اجمال به بیان مفاهیم اصلی آراء وبر پرداخته شده است. ترجمه فارسی این کتاب نخستین بار در حدود 20 سال پیش صورت گرفت و به سبب اهمیت اثر بار دیگر به همت نشر توتیا بار دیگر منتشر شد. برای معرفی شناخت خط فکری کتاب جامعه شناسی وبر بیش از هر چیز میتوان از نظر مترجم آن استفاده کرد که در پیشگفتار چاپ نخست این کتاب آورده است: افکار جامعه شناسی او [ماکس وبر] که موضوع تحلیل این کتاب است، سرانجام از بوته آزمایش زمان، این داور سختگیر و تطمیع نشدنی، اگر نگوییم ناب، پرعیار بیرون آمده است و به رغم تخطئه افکار او از سوی حوزه های جامعه شناسی مارکسیستی و سکوت معنادار حوزه جامعه شناسی دورکیم، که کتاب مهمش «اقتصاد و جامعه»، تنها نیم قرن پس از مرگش به زبان فرانسه ترجمه شده است، امروز افکار وبر کوله بار معرفتی هر رهرو جامعه شناسی را تشکیل می دهد.
فروند در فصل های این کتاب به ترتیب به :
جهان بینی، روش شناسی، جامعه شناسی تفهمی و جامعه شناسی های تخصصی مثل: اقتصادی، دینی، سیاسی، حقوقی و هنر و فن از منظر ماکس وبر، پرداخته است.
- در فصل جهان بینی، مفاهیمی چون «واقعیت و نظام»، «عقلانی شدن »،«تعرض ارزشها» و«شخصیت وبر» مورتوجه فروند قرار گرفته است.
- در فصول دیگر نیز با تشریح مفاهیم اصلی فصل(مثلا مفهوم جامعه شناسی تفهمی، اقتصادی و ...) به بیان واژگان کلیدی مربوط به مباحث وبر پرداخته است؛ برای نمونه برای تشریح جامعه شناسی تفهمی مفاهیمی چون «فرد» و «انواع کنش اجتماعی» نیز پرداخته شده است.
- انواع سه گانه مشروعیت، سیاست و دولت، دیوان سالاری، پاتریمونیالیسم و مشکلات کاریسم، پرتستانیسم و سرمایه داری، رفتار دینی و ... برخی از مفاهیمی هستند که ذیل عنوان فصل چهارم بیان شدهاست.
باید افزود که فروند که خود شاگرد ریمون آرون بود مهم ترین معرف آثار وبر در فرانسه به شمار می آید.
بیشتر
فروند در فصل های این کتاب به ترتیب به :
جهان بینی، روش شناسی، جامعه شناسی تفهمی و جامعه شناسی های تخصصی مثل: اقتصادی، دینی، سیاسی، حقوقی و هنر و فن از منظر ماکس وبر، پرداخته است.
- در فصل جهان بینی، مفاهیمی چون «واقعیت و نظام»، «عقلانی شدن »،«تعرض ارزشها» و«شخصیت وبر» مورتوجه فروند قرار گرفته است.
- در فصول دیگر نیز با تشریح مفاهیم اصلی فصل(مثلا مفهوم جامعه شناسی تفهمی، اقتصادی و ...) به بیان واژگان کلیدی مربوط به مباحث وبر پرداخته است؛ برای نمونه برای تشریح جامعه شناسی تفهمی مفاهیمی چون «فرد» و «انواع کنش اجتماعی» نیز پرداخته شده است.
- انواع سه گانه مشروعیت، سیاست و دولت، دیوان سالاری، پاتریمونیالیسم و مشکلات کاریسم، پرتستانیسم و سرمایه داری، رفتار دینی و ... برخی از مفاهیمی هستند که ذیل عنوان فصل چهارم بیان شدهاست.
باید افزود که فروند که خود شاگرد ریمون آرون بود مهم ترین معرف آثار وبر در فرانسه به شمار می آید.
دیدگاههای کتاب الکترونیکی جامعه شناسی ماکس وبر
شما میگویید « وبر نهایت تفکر و فهم انسان را مطرح میکند»
من میگویم :کاشکی مردم از گفتن چنین جمله های هیجانی و بی محتوی و اغراق آمیزخودداری میکردند،
تفکر و فهم هر کسی ،همانند شما و همه ما، بستگی به سلیقه ها و اصول و گرایشها و بویژه دامنه دانش و مطالعه هرکسی دارد و روا نیست آنرا با کلی گویی برای همه انسانها قانون بذانیم.
شاید(و این تنها دیدگاه منست) با خواندن نوشتارهای "ماکس وبر "شایدبتوان چنین بررسی کرد که:
وبر نماینده اندیشه نئولیبرال و نئو ماکیاولیسم (خودخواهانه) پروتستان است، نئولیبرال از آنروی که او از حد و مرز گذاری برای فرد بویژه از جنبه اقتصادی مخالف است و طرفدار بی چون و چرای سرمایه داری محض است .
فرد گرایی ، یا به گفته شما "تقدم فرد بر جامعه" را میتوان بازتر کرد و بررسید :فرق انسان متمدن با دیگر جانداران و انسانهای متوحش در چیست ؟ مگر نه اینکه حیوانها از نهادشان فرد گرا و برایشان فرد بر هر چیز دیگری تقذم دارد؟ پس آیا ما با اندیشه وبری که شما یاد کردید ، باید انسان را در حد حیوان پایین بیاوریم؟
وبر بسیار ضد روش اخلاقی "کانت" و پیرو" نیچه "است
زیرا کانت همه اخلاق درست انسانی را با یک اصل روشن و زیبا بازگو میکند
« تنها برروشی رفتار کن بطوری که همان روش را همگان بتوانند آنچنان رفتار کنند و در جامعه بتوانند قانونی همگانی بدانند »
در حالیکه وبر تنها خواستها و سودگرایی فردی (که بسیار مبهم و زیانبخش میتواند باشد) را عامل پیشرفت جامعه میداند.